Waterschap Drents Overijsselse Delta en Boskalis Nederland werken voor dit project samen onder de naam IJsselwerken. IJsselwerken is de naam waarmee beide partijen de komende jaren gezamenlijk naar buiten treden. De naam verwijst naar de IJssel en de werken die bescherming moeten gaan bieden aan het achterland bij hoogwatersituaties op deze rivier. 

Het managementteam van project IJsselwerken bestaat uit Harold van Steeg (projectmanager), Marc Sijl (projectmanager realisatie), Arjan van der Weck (manager projectbeheersing), Jerker Menninga (manager techniek), Peter Kuiper (realisatiemanager), Wilgert Veldman (omgevingsmanager), Britt Vermeulen en Céline IJsseldijk (managers planvorming) en Roy Hoogeslag (contractmanager). 

Het projectteam van project IJsselwerken bestaat uit een mix collega's van het waterschap en Boskalis. Het is een groot team, waardoor het onmogelijk is om alle namen te noemen. Iedereen die deel uitmaakt van het team werkt aan een onderdeel van het project, zo is er bijvoorbeeld een team Techniek & Realisatie, een team Omgeving en een team Contract- en projectbeheersing. Tussen die teams vindt er veel samenwerking plaats, vooral in de verschillende deeltrajecten.

Het waterschap vindt het belangrijk om de kennis en kracht van het waterschap en de markt al vroeg in het project te bundelen. Zo verwacht het waterschap de technische en financiële risico’s van zo’n groot project beter te kunnen reguleren. Daarom is WDODelta op zoek gegaan naar een geschikte partner om samen het door het Algemeen Bestuur gekozen Voorkeursalternatief uit te werken. In juni 2020 is Boskalis Nederland geselecteerd. Boskalis heeft veel ervaring met soortgelijke dijkversterkingsprojecten en slimme technische oplossingen in de buurt van huizen of andere te behouden objecten. Ook dragen zij 'in verbinding met de omgeving’ in de genen mee en hebben ze oog voor kwaliteit en een verantwoord kostenniveau. De komende jaren maken we als één team samen het ontwerp, bereiden de uitvoering voor en gaan in gesprek met de omgeving.  

Met een omgevingsmanager, grondverwerver of een ontwerpleider van IJsselwerken. Deze personen zijn altijd verbonden aan een van de twee betrokken organisaties: Waterschap Drents Overijsselse Delta of Boskalis Nederland. 

Uit onderzoek in 2016 is gekomen dat de IJsseldijk op dit moment niet voldoet aan de eisen. De dijk is onvoldoende sterk en daarom gaan wij met dit project over een traject van 29 kilometer de dijk sterker maken. Dit doen we zodat we er weer vele jaren op kunnen vertrouwen. 

In Nederland gelden per 1 januari 2017 nieuwe landelijke waterveiligheidseisen (normen). De oude veiligheidseisen stamden nog uit het midden van de vorige eeuw, kort na de watersnoodramp van 1953. Voor de IJsseldijk tussen Olst en Zwolle is de nieuwe (huidige) wettelijke veiligheidsnorm 1/10.000 jaar. Dat betekent dat de kans op overstroming niet groter mag zijn dan 1 keer per 10.000 per jaar. Wanneer een dijktraject lager scoort dan deze norm (zoals de dijk tussen Zwolle en Olst), dan voldoet het traject niet meer aan de wettelijke eis en is een dijkversterking nodig.

Met dit project versterken we de IJsseldijk tussen Zwolle en Olst, vanaf de Haereweg (Olst) tot de Spooldersluis (Zwolle). De dijk en kade verder zuidwaarts richting Deventer hebben geen dringende veiligheidsopgave en hoeven voorlopig niet te worden verbeterd. Op de website van WDODelta lees je meer over de HWBP projecten in de omgeving.

De dijk is afgekeurd op piping, stabiliteit en de sterkte van de bekleding van de dijk. Op een klein aantal plekken is de dijk niet hoog genoeg. Er is op veel plekken bij hoogwater een grote kans dat het kwelwater (grondwater) onder de dijk zand meeneemt. Dit kan er voor zorgen dat de dijk verzwakt en kan inzakken. Dit wordt piping genoemd. Het begin van piping is de afgelopen jaren al een paar keer in de praktijk geconstateerd, ook bij relatief lage waterstanden. Ook bestaat de kans dat bij hoogwater en grote golven de bovenste graslaag wordt weggeslagen, waardoor de dijk verzwakt.

De belangrijkste reden is dat de gevolgen van een overstroming van de dijk aan de Zwolse en Sallandse kant groter is. Bij een dijkdoorbraak tussen Zwolle en Olst stroomt het water veel verder landinwaarts dan aan de kant van de Veluwe. De economische gevolgen zijn dan ook veel groter. Daarnaast slaan de grootste golven bij hoogwater en vaak westenwind vooral tegen de Sallandse oever en dijk. Daarom is versterking van de Sallandse dijk belangrijker dan de Veluwse dijk. 

De 'bekleding' bestaat uit het gras op de dijk en de onderlagen daarvan. De huidige grasmat is van prima kwaliteit. Bij hoogwater beuken de golven tegen de dijkbekleding. De golven zijn dan zo sterk dat het gras, ongeacht de goede staat, kan worden weggeslagen. De dijk tussen Zwolle en Olst mist op de meeste plekken een sterke erosiebestendige onderlaag voor het geval de grasmat er door golven is afgeslagen. De bekleding als geheel is daarom niet bestand tegen extreme hoge en langdurige golven die horen bij de huidige veiligheidseisen. Kortom: we houden bij de huidige eisen rekening met hogere en sterkere golven, maar ook met golven die langer aanhouden dan voorheen. Daarom worden zwaardere eisen aan de dijkbekleding gesteld dan bij de oude norm.

Verhoging van de dijk is tussen Windesheim en de Spooldersluis bij Zwolle noodzakelijk om teveel golf-overslag tegen te gaan bij hoogwater. Golfoverslag kan leiden tot erosie van de bekleding van de dijk of de gehele binnenzijde van de dijk, waardoor de dijk zwakker wordt en in elkaar kan zakken.

Het ontwerp wordt in elke fase nauwkeuriger. In de Planuitwerkingsfase is het Voorkeursalternatief uitgewerkt tot een concreter en gedetailleerde plan. In het Voorlopig Ontwerp zijn meer nauwkeurige afmetingen en inpassing van de maatregelen bekend geworden. Deze afmetingen van het ontwerp voor de dijkversterking worden vastgelegd in het projectbesluit. De Voorlopige Ontwerpen per deelgebied zijn hier te bekijken

-    Voorlopig Ontwerp deelgebied Noord
-    Voorlopig Ontwerp deelgebied Midden-Noord
-    Voorlopig Ontwerp deelgebied Midden-Zuid
-    Voorlopig Ontwerp deelgebied Zuid

Een buitendijkse versterking is door ons onderzocht in de Verkenningsfase. Er zijn buitendijks een aantal zaken wettelijk beschermd (natuur en de rivier, en voor dat laatste vooral ook het afvoerend en bergend vermogen van de rivier). Deze zaken maken het op veel locaties langs de IJsseldijk onmogelijk om buitendijkse maatregelen te nemen. Waar dit wel mogelijk is hebben we er soms wel gekozen om buitendijks de dijk te versterken, zoals direct ten noorden van Olst.

Een constructieve versterking (vaak een zware damwand aanbrengen in het midden van de dijk) is vaak niet als een kansrijk alternatief gezien. Op de plekken waar deze wel kansrijk was, is dit mee afgewogen. Voor deze alternatievenafweging verwijzen we je door naar de documenten die te vinden zijn onder 'Voorkeursalternatief' in onze bibliotheek. 
 

Een eventuele overstroming heeft grote gevolgen voor een groot deel van Salland en de stad Zwolle. In de stad Zwolle staat het water bij een extreme overstroming 1 tot 3 meter hoog. Ook komt een groot deel van Salland onder water te staan.

Nee, voor de lange termijn zijn we op zoek naar blijvende oplossingen die voldoende zekerheid bieden. Als we tijdens hoogwater over een grote lengte tijdelijke maatregelen moeten nemen, zoals het plaatsen van zandzakken, is het risico te groot dat de waterkering faalt. Daarmee voldoet de IJsseldijk niet aan de veiligheidseisen.

De uitgevoerde rivierverruiming draagt bij aan de veiligheid van Nederland. Rivierverruimende maatregelen werken waterstand verlagend, maar doen weinig voor de sterkte van de dijk. Met het project IJsseldijk Zwolle-Olst wordt de dijk zelf weer voldoende sterk en daarmee veilig gemaakt.

Het Voorkeursalternatief beschrijft het ontwerp voor de dijk op hoofdlijnen. Het is het resultaat van de Verkenningsfase waarin het waterschap verschillende mogelijkheden (alternatieven) onderzocht om de dijk tussen Zwolle en Olst te versterken. Voor de meeste trajecten bestaat het Voorkeursalternatief uit een binnendijkse grondoplossing met een verticale pipingvoorziening. Dat kan een maatregel onder de grond zijn die het zand tegen houdt om uitspoeling te voorkomen. Een aantal trajecten zijn hierop een uitzondering. Lees hier meer over het voorkeursalternatief.

Het Algemeen Bestuur van het waterschap. Het Algemeen Bestuur heeft zich hierbij laten adviseren door de Bestuurlijke Begeleidingsgroep en het Omgevingsplatform.

Er is een raming gemaakt van de kosten van de dijkversterking. In de Verkenningsfase is dat gedaan van de verschillende manieren om de dijk te versterken (de kansrijke alternatieven).  Het gaat om een zogenaamde LCC (life cycle cost)-raming, oftewel een raming waarin zowel de investeringskosten (hoeveel het kost om de dijk te versterken) als de kosten voor beheer, onderhoud en vervangingen zijn meegenomen voor een levensduur van 100 jaar. Daarnaast zijn risico's gewaardeerd in de kostenramingen. De totaalraming voor het Voorkeursalternatief (VKA) bestaat uit de optelsom van de ramingen van de voorgestelde alternatieven per deeltraject. De ramingen kennen een detailniveau dat past bij het detailniveau van de Verkenningsfase. Omdat het Voorkeursalternatief een ontwerp op hoofdlijnen is, hebben de ramingen nog een bandbreedte (onzekerheidsmarge) van ongeveer 30%. In de planuitwerkingsfase wordt een meer gedetailleerde raming voor het Voorkeursalternatief uitgewerkt.

Voor 23 van de 29 dijktrajecten bestaat het Voorkeursalternatief uit een binnendijkse dijkversterking met een verticale pipingoplossing (alternatief B). Dat kan een maatregel onder de grond zijn die het zand tegen houdt om uitspoeling te voorkomen. In het ontwerp beperken we daarmee ruimtebeslag op buitendijkse waarden zoals natuur, landschap en cultuurhistorie. Ook voorkomt het opstuwing van de rivier. Door het toepassen van deze methode blijven binnendijkse objecten en waarden zoveel mogelijk gespaard. Bij woningen en objecten met een beschermde status zetten we maatwerk in, zodat ze behouden blijven. 

Er is in de Verkenningsfase een milieueffectrapportage (MER) opgesteld waarbij de effecten van verschillende alternatieven voor de volgende milieuthema's zijn beoordeeld:

• woon-, werk- en leefomgeving
• rivierkunde
• natuur
• bodem
• water
• landschap en cultuurhistorie

Het MER brengt alle relevante milieueffecten in beeld, met een detailniveau dat nodig is voor de afweging van de kansrijke alternatieven tot een Voorkeursalternatief. Dit betekent dat MER deel A met name gericht is op het in beeld brengen van de grotere milieueffecten en de verschillen tussen de alternatieven. Het MER deel B dat in de planuitwerkingsfase wordt gemaakt beschrijft de effecten van het uitgewerkte Voorkeursalternatief, inclusief de effecten van de uitvoeringsfase. Voor meer informatie verwijzen we je naar de bibliotheek. 

Het waterschap wil de huidige kwaliteiten van de IJsseldijk zoveel mogelijk behouden. In de Verkenningsfase is via ontwerpateliers en inzet van landschapsarchitecten gezorgd voor een goede landschappelijke inpassing van de maatregelen. Daarnaast hebben we andere partijen uitgenodigd om hun opgaven te combineren met de dijkversterking (dit noemen we 'meekoppelen') en zo meerwaarde te creëren voor de IJsselzone.

De kansrijke alternatieven zijn beoordeeld op de aspecten uitvoerbaarheid, beheer en onderhoud, hoogwaterveiligheid en uitbreidbaarheid. De beoordeling is geschreven in het rapport Beoordeling Techniek kansrijke alternatieven.

Tijdens de vergadering van het Algemeen Bestuur over het Voorkeursalternatief (VKA) is het VKA unaniem vastgesteld. Er is een motie ingediend voor een deel van de dijk (traject 13.2, buurtschap Oldeneel). Hierin is aan het Dagelijks Bestuur gevraagd om geen keuze te maken, maar de binnendijkse en buitendijkse alternatieven verder uit te werken. Deze motie is door het Algemeen Bestuur aangenomen op 12 september 2019 .

Het waterschap heeft invulling gegeven aan deze motie door in de planuitwerking (ook) verder onderzoek te doen naar een buitendijkse variant in traject 13.2. Bij dit onderzoek werd met name aandacht gegeven aan de vergunbaarheid van een buitendijkse oplossing en het beperken van effecten op woningen/maatwerklocaties. Het Dagelijks Bestuur van WDODelta heeft op 16 november 2021 besloten dat alternatief E (binnendijks, zelfstandig kerende constructie) het VKA is voor de dijkversterking in buurtschap Oldeneel.

In de Planuitwerkingsfase werken we verder uit met welk deel van de dijk we starten met de werkzaamheden. We pakken de uitvoering gefaseerd op en hebben de dijk verdeeld in 15 uitvoeringstrajecten. 

Het kan zijn dat je tijdens de werkzaamheden last hebt van trillingen, geluid en/of licht. Daarnaast kunnen wegen tijdelijk afgesloten of minder goed toegankelijk zijn. Je wordt hier tijdig van op de hoogte gebracht en we bespreken in de Planuitwerkingsfase met omgevingspartijen hoe we de hinder kunnen beperken. De wijze van uitvoering wordt mede bepaald door de aannemer. Hier kunnen wij als waterschap eisen aan stellen als dit vanuit de omgeving noodzakelijk is.

Uitgangspunt is dat geprobeerd wordt schade aan bebouwing door werkzaamheden zoveel mogelijk te voorkomen. Indien alsnog schade aan bebouwing ontstaat als gevolg van de dijkversterkingswerkzaamheden wordt deze vergoed /schadeloos gesteld. Er wordt in de Planuitwerkingsfase gewerkt aan een schadepreventie en monitoringsplan. Hierin worden allerlei zaken omtrent mogelijke schade en monitoring behandelt.

Als het gaat om kleine plantjes gaan we die terugzaaien op de dijk. Gaat het om struiken en bomen, dan kijken we naar de specifieke situatie. Dat geldt ook voor een boom met grote waarde. We kijken of die behouden kan blijven of ergens anders teruggeplant wordt.

Uitgangspunt is dat het waterschap streeft naar zoveel mogelijk behoud van functies en dat we proberen functies en waarden terug te brengen na de dijkversterking op dezelfde of een andere plek, in overleg met de bewoner/eigenaar.

Vanaf het voorjaar van 2021 tot in 2024 doorlopen we de Planuitwerkingsfase. Dan werken we het Voorkeursalternatief in detail uit, in overleg met bewoners en belanghebbenden. Het ontwerp wordt gemaakt, de vergunningen aangevraagd, er worden onderzoeken in en rond de dijk uitgevoerd en we gaan in gesprek met grondeigenaren en bewoners. 

Het waterschap heeft een partij gezocht waarmee ze het werk het beste kan voorbereiden en uitvoeren, voor maatschappelijk verantwoorde kosten. Daar is een aanbesteding aan vooraf gegaan. Voor de gunning van het werk is zowel naar kwaliteit als prijs gekeken. Boskalis kwam daarbij als beste partij uit de bus.

Het gesprek over de grondbeschikbaarheid is met de omgevingsmanager en een grondverwerver. Daarnaast zijn er trajecten waarbij we kiezen voor het inzetten van 'dijktafels'. Tijdens een dijktafel willen wij in gesprek gaan met meerdere buurtbewoners over het dijkontwerp in hun buurt. Daarbij is ook iemand van team Techniek aanwezig.

Het project IJsselwerken en het projectteam dat in opdracht van Rijkwaterstaat werkt aan de uitwerking van de Kaderrichtlijn Water-maatregelen hebben regelmatig contact. Het gaat vooralsnog om de twee projecten Buitenwaarden Windesheim en Buitenwaarden Wijhe. Hiermee proberen we afstemming te bereiken op het gebied van planning en raakvlakken. Dat deze projecten (deels) na elkaar worden uitgevoerd is overigens niet te voorkomen. De projecten lopen niet volledig synchroon. 

Er hebben gras-op-zand onderzoeken plaatsgevonden om te kunnen bepalen of het mogelijk is een deel van de bekleding van de dijk te behouden. Hier zitten voor- en nadelen aan zoals kostenbesparing, verminderen van hinder tijdens de uitvoering en ook het behoud van flora. Aan de hand van deze onderzoeken gaan we in de Planuitwerkingsfase bekijken op welke plekken we de bekleding kunnen behouden. Ook bekijken we of we de biodiversiteit nog verder kunnen vergroten en op welke manier. Het vergroten van biodiversiteit is onderdeel van het waterschapsbeleid en is tevens een doel vanuit het duurzaamheidsbeleid van het waterschap. 

Onze ontwerphorizon is 50 jaar. Dit betekent dat we een dijk ontwerpen die tot aan 2075 de waterveiligheid moet garanderen. Hierbij houden we ook rekening met de verwachte zeespiegelstijging en toename van de rivierafvoer. Concreet houden we rekening met het zogenaamde W+ KNMI-klimaatscenario.   

Het Voorlopig Ontwerp geeft de benodigde ruimte in de tijdelijke situatie, de eindsituatie (na realisatie) en ruimte voor beheer en onderhoud van de dijk aan. Niet alle details van het uiteindelijke ontwerp staan op het Voorlopig Ontwerp, zoals elke kabel of leiding, maar al deze informatie is wel bekend bij het projectteam en meegenomen tijdens het maken van alle afwegingen in het ontwerp. 

In de Planuitwerkingsfase gaat het project met alle grondeigenaren in gesprek over het dijkontwerp en de beschikbaarheid van percelen tijdens de dijkversterking. 

In de factsheet grondbeschikbaarheid vind je meer informatie voor grondeigenaren.

Misschien denk je erover na om je te laten adviseren door een adviseur. In de Planuitwerkingsfase kan je in aanmerking komen voor vergoeding van adviseurskosten als duidelijk is dat je recht hebt op een schadeloosstelling vanwege afspraken over gronden. Over de voorwaarden en hoogte van de vergoeding kun je in gesprek met de omgevingsmanager. De factsheet grondbeschikbaarheid, waar informatie in staat over mogelijke vergoeding van kosten, vind je hier.

Er vinden meerdere gesprekken plaats met alle grondeigenaren. We hebben eerst een 'startgesprek' met grondeigenaren. Wanneer het Voorlopig Ontwerp gereed is spreken we elkaar opnieuw. We koppelen dan het ontwerp terug. Uiteraard bespreken we dan ook hoe we komen tot afspraken over het gebruik van de grond.  

Het waterschap gaat niet standaard uit van aankoop van grond. Het waterschap kan ook op een andere manier afspraken met grondeigenaren over het permanent of tijdelijk gebruik van gronden maken. Voorbeelden zijn zakelijk recht of een kwalitatieve verplichting. Dat laatste betekent dat je eigenaar blijft van de grond, en het waterschap afspraken met jou als grondeigenaar maakt over het aanbrengen van de dijkversterkingsmaatregelen. In de Planuitwerkingsfase wordt het ontwerp meer in detail uitgewerkt en maken we afspraken met eigenaren over aankoop of het gebruik van de grond.

Grondverwerving kan verschillende redenen hebben. Het aankopen van gronden in een bepaald gebied, heeft niet altijd te maken met een volgend project. Soms kopen we grond om nu of in de toekomst te gebruiken voor waterdoelen. Om onze projecten te realiseren, is soms (tijdelijk) ruimte en/of grond nodig. Het projectteam van het waterschap maakt in de Planuitwerkingsfase met grondeigenaren afspraken over het tijdelijk gebruik of aankoop van grond.

Het waterschap kan op verschillende manier afspraken maken over het gebruik van grond met grondeigenaren. Denk dan aan privaatrechtelijke instrumenten (zoals overeenkomsten, aankoop van de dijk) en publiekrechtelijke instrumenten (legger en keur). Het beleid van het waterschap richt zich op juridische zekerheid voor zowel het waterschap zelf als de betrokkenen. De basis voor uitvoering van het beheer en onderhoud aan waterkeringen is publiekrechtelijk geborgd in de legger en keur. Omdat het daarin geborgd is, heeft het waterschap op voorhand niet de behoefte of noodzaak om de dijk in eigendom te hebben. In het geval van een verbetering van de dijk, zoals de dijkversterking, kan het zijn dat de legger en de keur niet toereikend zijn. Dan kunnen privaatrechtelijke instrumenten worden ingezet, zoals een koopovereenkomst.

Schuren worden meegenomen in de bouwkundige opname, mits de schuur dicht op de dijk staat. 

Met het Voorkeursalternatief voor dijkversterking worden alle woningen behouden. Huizen in het ruimtebeslag van het Voorkeursalternatief zijn aangemerkt als potentiële maatwerklocatie. Voor deze locaties zoeken we naar een oplossing waarbij we afwijken van het alternatief. Hoe het ontwerp er bij deze huizen precies uitziet, wordt in de Planuitwerkingsfase in overleg met bewoners uitgewerkt. Het ontwerp en de keuzes voor maatwerklocaties worden vastgelegd in het projectbesluit. Je kan op dit plan een zienswijze indienen of beroep aantekenen.

Maatwerklocaties zijn locaties waar het voorkeursalternatief, zonder aanpassing, tot ruimtebeslag op woonhuizen of natuur / objecten met beschermde status leidt.

Voor de maatwerklocaties worden in de Planuitwerkingsfase oplossingen uitgewerkt zodat deze woningen of objecten worden behouden. Dit ontwerp maken we in overleg met de grondeigenaren. Het ontwerp voor de maatwerklocaties moet voldoen aan de randvoorwaarden technisch maakbaar, probleemoplossend, vergunbaar en betaalbaar.

Het waterschap heeft een streng beleid als het gaat om wat er wel en niet mag in, op en naast de dijk. Wat er straks wel en niet is toegestaan, wordt in de keur bepaald en is zichtbaar in de legger. Zodra het ontwerp is vastgesteld, kan er meer duidelijkheid worden geschept over wat er straks wel en niet terug mag komen rondom en in de dijk.

Dat hangt af van het type werkzaamheden dat in de buurt van jouw woning of pand wordt uitgevoerd. De invloedssfeer van het intrillen van damwanden reikt bijvoorbeeld verder dan de invloedssfeer van een ophoging. Ook de grootte van de werkzaamheden maakt uit. Zo reikt de invloedssfeer bij een ophoging van 1 meter verder dan bij een ophoging van 0,1 meter. Wij hanteren een risicocontour: in principe gaan wij uit van het monitoren van de maatgevende woningen binnen maximaal 60 meter afstand van het intrillen van damwanden. Bij grondwerkzaamheden worden de woningen binnen maximaal 20 meter gemonitord.  

De risicocontour is bedoeld om het gebied te bepalen waarin binnen het ontwerp en tijdens uitvoering rekening gehouden moet worden met effecten op panden/objecten bij het aanbrengen van damwanden. De afstand van 60 meter voor de risicocontour is berekend voor het intrillen van damwanden bij een worst-case scenario, namelijk een gebouw van metselwerk dat gevoelig is voor trillingen of een monumentale status heeft. Bij het project IJsselwerken is ervoor gekozen om bij dichtbij gelegen panden stalen damwanden drukkend (= trillingsarm) aan te brengen en om bij panden op grotere afstand (> 40 meter) kunststof damwanden trillend aan te brengen. In alle gevallen kiezen we ervoor om binnen een afstand van 60 meter van de stalen of kunststof damwand de effecten van het aanbrengen te monitoren.

Als jouw pand buiten de risicocontouren valt, dan treffen wij in principe voorafgaand aan de werkzaamheden geen maatregelen. Dit zijn maatregelen zoals het uitvoeren van een bouwkundige opname of het aanbrengen van meetbouten. Tijdens het nog op te stellen ontwerp voor uitvoering van de dijkversterking (uitvoeringsontwerp) wordt ook een monitoringsplan opgesteld. Als blijkt dat de aard of intensiteit van een activiteit zodanig is dat dat dit mogelijk invloed heeft op de staat van het pand buiten deze risicocontour, dan nemen we alsnog maatregelen om het pand te monitoren.    

Een nulmeting is een startpunt en referentie voor de opvolgende herhalingsmetingen. Voor elk van de verschillende type deformatiemetingen (bijvoorbeeld de hoogtemetingen of metingen bij aan grondvervormingen) wordt per meetpunt een nulmeting uitgevoerd. Alle opvolgende metingen worden vergeleken met de nulmeting, zodat eventuele afwijkingen kunnen worden opgemerkt. Bij het plaatsen van de hoogtemeetboutjes of XYZ meetpunten kun je als eigenaar aanwezig zijn. Indien je woning in aanmerking komt voor monitoring (en je pand dus binnen de risicocontour valt), word je hierover persoonlijk geïnformeerd.

Door specialisten in de bouw zijn verschillende rekenmodellen ontwikkeld die nationaal gehanteerd worden. Die modellen berekenen nauwkeurig hoe ver de invloedsfeer van de werkzaamheden aan de dijk reikt. Met andere woorden: tot hoe ver vanaf de dijk zijn trillingen of zettingen merkbaar en is daardoor schade te verwachten? Bij het intrillen van kunststof damwanden in de buurt van oude, trillingsgevoelige bebouwing of monumenten is bijvoorbeeld een invloedssfeer van 24 meter berekend.  

Als er met grond wordt gewerkt, zullen wij met name hoogtemetingen uitvoeren. Wanneer er damwanden worden ingetrild, voeren wij ook trillingsmetingen uit. 

In 2024 willen wij starten met een achtergrondmonitoring, waarbij hoogtemetingen worden uitgevoerd. Deze metingen worden 3x per jaar gedaan en doorgezet tot 3 jaar na oplevering van het uitvoeringstraject. Daarnaast worden door WDODelta grondwaterstandsmetingen verricht met het al aanwezige grondwatermeetnet. 

Bij de uitvoering van het desbetreffende uitvoeringstraject zullen we 1 tot 3 maanden voorafgaand aan de start van het werk eventuele aanvullende instrumenten plaatsen. Denk hierbij aan peilbuizen bij bemalingswerkzaamheden en lokaal mini-prisma’s bij woningen. Deze worden voor de start van het werk ingemeten voor de nulmeting. Tijdens de werkzaamheden worden deze vaak gemeten (ongeveer 1x per 2 weken). Eventuele geluidsmeters en trillingsmeters worden een aantal dagen voor de start van werkzaamheden geplaatst en deze verplaatsen we mee met de werkzaamheden. 

De resultaten van de nulmeting en herhalingsmetingen en van de bouwkundige vooropname worden met de eigenaren van het pand gedeeld.

De plaatsing en de eerste meting van de hoogtemeetbouten worden vanaf het laatste kwartaal van 2024 uitgevoerd door een deskundig en onafhankelijk bureau. Dit is Vermeer Expertise. Zij voeren ook de eerste nulmeting op de geplaatste hoogtemeetboutjes uit.

Ja, hier houden wij rekening mee. In 2024 wordt voor het hele dijktraject nader onderzoek gedaan naar de bouwkundige staat en funderingswijze van de woningen binnen de invloedssfeer van de uit te voeren werkzaamheden. Dit onderzoek bestaat uit een visuele inspectie van de buitenzijde van de woning om bestaande constructieve schade en scheefstand te constateren.

Daarnaast doen we archiefonderzoek bij het gemeentelijk bouwarchief om oude bouwtekeningen van het pand te bekijken, zodat we meer weten over de fundering en constructie van het pand. Als het niet mogelijk is om de bouwkundige staat of funderingswijze vast te stellen, zullen wij veilige (worst-case) aannames doen. De fundering wordt niet opgegraven en geïnspecteerd. Dit zou te weinig extra bruikbare informatie opleveren in verhouding tot de hoge kosten die een funderingsonderzoek met zich meebrengt. Voorafgaand aan de uitvoering wordt ook een bouwkundige vooropname uitgevoerd.

De resultaten van de visuele inspectie, het archiefonderzoek en de bouwkundige vooropname worden met de eigenaren van het pand gedeeld.

Ongeveer twee maanden voor de start van een traject, plannen we een bouwkundige vooropname in met direct omwonenden. Hierbij leggen we de staat van zowel de binnen- als buitenzijde van de woning vast. Bij deze opname is het belangrijk om aanwezig te zijn. De opname bestaat uit een omschrijving en fotografische vastlegging van eventuele bestaande gebreken. 

Van 2024 t/m 2026 wordt per uitvoeringstraject een uitvoeringsontwerp voor de dijkversterking opgesteld. Dit plan bevat een monitoringsplan om toezicht te houden op het proces en de omgevingsbeïnvloeding te controleren en sturen. Het uitvoeringsontwerp wordt uitgewerkt op publieksvriendelijke tekeningen. Hierbij wordt ook een overzicht van de omgevingsmonitoring op hoofdlijnen gemaakt, waarin eventuele privacygevoelige informatie is weggelaten. Dit overzicht bestaat uit tekeningen met de verschillende meetpunten en een planning met de voorgenomen meetmomenten. Informatie over panden of de bouwkundige staat wordt niet getoond. Voorafgaand aan de uitvoering van een uitvoeringstraject wordt de omgevingsmonitoring met de omgeving besproken. Met de eigenaren van woningen/opstallen wordt specifiek de monitoring van hun woning/opstal besproken. 

Bij het aanbrengen van damwanden is valgevaar van de te plaatsen damwand een veiligheidsrisico. Als jouw woning binnen het valbereik van de damwandstelling of -kraan staat, zal de aannemer je vragen om jouw woning tijdens werktijden te verlaten. Dit kan ongeveer twee weken duren. Wij bieden daarvoor alternatieve verblijfsruimte aan. Het is niet verplicht om de woning te verlaten, maar vanuit veiligheid is dit wel gewenst. 

Ja, de trillingsmeters versturen automatisch signalen naar het projectteam wanneer de interventiewaarde wordt overschreden. De aannemer is verantwoordelijk voor het juist en tijdig uitvoeren van de omgevingsmonitoring en het handelen op basis van overschrijdingen. Er wordt een Risk Engineer ingezet die opereert onder verantwoordelijkheid van het waterschap en toezicht houdt op juiste monitoring. De Risk Engineer heeft ook toegang tot alle (live) meetgegevens.  

Ben je het niet eens met de (gedeeltelijke) afwijzing van jouw verzoek om schadevergoeding? Dan staat het je vrij om de rechtbank te vragen een oordeel te geven over jouw verzoek en de afwijzing daarvan. 

Vind je dat er onvoldoende rekening is gehouden met jouw persoonlijke omstandigheden? Dan kun je het Dagelijks Bestuur een brief sturen waarin je die omstandigheden kenbaar maakt. Het Dagelijks Bestuur zal jouw brief in behandeling nemen. 

Een verzoek tot schadevergoeding moet binnen 5 jaar nadat de schade is geconstateerd worden ingediend. Deze verzoeken kunnen worden gedaan tot maximaal 20 jaar na de dijkversterking. Het recht om een verzoek om schadevergoeding in te dienen verjaart na de genoemde termijnen.  

WDODelta neemt de afhandeling voor de schade op zich. Daarvoor doorlopen we, samen met jou, de afhandeling op een snelle en makkelijke manier. Bekijk hier welke stappen we doorlopen. 

Je kunt een verzoek om schadevergoeding indienen via een digitaal formulier op de website van het waterschap. De omgevingsmanager of een medewerker van het WDODelta Meldpunt schade kan helpen bij het invullen van het schadeformulier. De link hiervoor volgt ruim voordat de uitvoering start.

Een dijkversterking is een flinke klus, dus veel bewoners langs de dijk gaan hier hinder van ondervinden. Hinder kan optreden in de vorm van geluid, trillingen, stof, licht en verminderde bereikbaarheid. We nemen tijdens de uitvoering maatregelen om de soorten hinder zo veel mogelijk te beperken. Eén van de belangrijkste maatregelen is dat bulkmaterialen, zoals zand en klei, over het water worden aangevoerd en via tijdelijke bouwwegen naar de dijk worden getransporteerd. Toch valt hinder tijdens de dijkversterking niet uit te sluiten.

We treffen maatregelen om geluidshinder door bouwverkeer en materieel zoveel mogelijk te beperken. De meeste werkzaamheden vinden plaats tussen 07:00 uur en 19:00 uur. Voorwaarde is dat de werkzaamheden binnen de geldende wettelijke geluidskaders passen, of dat we hiervoor ontheffing aanvragen. Bijvoorbeeld voor werkzaamheden op bestaande wegen. Dit zal incidenteel ’s nachts en/of in het weekend plaatsvinden.

Hinder door trillingen kan bijvoorbeeld voorkomen bij het aanbrengen van damwanden. Als er damwanden worden aangebracht vlakbij panden is er gekozen voor stalen damwanden, deze kunnen trillingsarm (drukkend) aangebacht worden. Een tweede oorzaak van trillingshinder tijdens de werkzaamheden is het bouwverkeer. Afhankelijk van de kwaliteit van het wegdek (inclusief ondergrond) en de afstand tot bebouwing, kan de aan- en afvoer van materiaal en materieel trillingshinder geven. Ook inzet van materieel binnen het werkgebied van de dijkversterking kan zorgen voor trillingen in de omgeving. Het materieel bestaat uit o.a. dumpers, tractors, graafmachines, bulldozers, verdichtingswalsen, shovels, vrachtauto’s en asfaltmachines. Ook via de bestaande wegen zal transport van materiaal plaatsvinden. Om de trillingshinder van het bouwverkeer te beperken maken we zoveel mogelijk gebruik van de binnen- en buitendijkse werkwegen langs de dijk en stellen we eventueel zones in waar bouwverkeer langzaam moet rijden.
 

Eén van de uitgangspunten binnen het project is dat we het werkverkeer beperken door zo veel mogelijk materiaal aan en af te voeren via de IJssel en gebruik te maken van depots voor het opslaan van materiaal en materieel. Op de openbare weg wordt alleen gereden met vrachtwagens voor het grondtransport. De aan- en afvoer van materiaal over tijdelijke werkwegen kan wat overlast door trilling geven. Dit is afhankelijk van de kwaliteit van het wegdek (inclusief ondergrond) en de afstand tot bebouwing. 

IJsselwerken zorgt er tijdens de uitvoering van werkzaamheden langs de N337 voor dat het verkeer kan doorrijden. Om de werkruimte veilig te maken, wordt de rijbaan buiten de spits tussen 9.00 en 15.00 uur voor de helft afgezet. Eén rijstrook vervalt dan dus voor het doorgaande verkeer. De N337 wordt een aantal weekenden afgesloten. Het doorgaande verkeer wordt dan omgeleid. Door deze maatregelen blijft de toename van verkeer op de parallel gelegen wegen beperkt. 

Provincie Overijssel begint in maart 2025 aan het groot onderhoud van de N337. De weg moet daarvoor een aantal periodes worden afgesloten. De provincie informeert u daarover via de media en haar website.
Het groot onderhoud aan de weg staat los van IJsselwerken. Het grootste deel van dit werk is ook al klaar als we met de dijkversterking beginnen. We hebben wel nauw contact met de provincie Overijssel om de overlast voor omwonenden en weggebruikers zoveel mogelijk te beperken voor die werkzaamheden die samenvallen met de dijkversterking.
 

Eén van de uitgangspunten binnen het project is dat we het werkverkeer beperken door zo veel mogelijk materiaal aan en af te voeren via het water en gebruik te maken van depots voor het opslaan van materiaal en materieel. Op de openbare weg wordt alleen gereden met vrachtwagens voor het grondtransport. De aan- en afvoer van materiaal over tijdelijke werkwegen kan wat overlast door trilling geven. Dit is afhankelijk van de kwaliteit van het wegdek (inclusief ondergrond) en de afstand tot bebouwing. 

IJsselwerken zorgt er tijdens de uitvoering van werkzaamheden langs de N337 voor dat het verkeer doorstroomt. Om veilige werkruimte te creëren, worden er buiten de spits tussen 9.00 en 15.00 uur halve rijbaanafzettingen geplaatst waarbij één rijstrook vervalt voor het doorgaande verkeer. Er zijn een aantal weekenden waarin de N337 afgesloten zal zijn en er omleidingen plaatsvinden voor het doorgaande verkeer. Door deze maatregelen zal de toename van verkeer op de parallel gelegen wegen beperkt blijven.  
 

Tijdens de ecologische onderzoeken is onderzoek gedaan naar de verblijfplaats van verschillende beschermde soorten. De Wet natuurbescherming beschermt alle in Nederland in het wild levende planten en dieren. Een aantal soorten, zoals alle vogels en habitatrichtlijnsoorten zijn extra beschermd. Voor het dijkversterkingsproject Zwolle-Olst is het belangrijk om te weten waar deze beschermde diersoorten zijn of nesten hebben, omdat we bij het uitvoeren van een project te maken hebben met de Wet natuurbescherming. Voor het aanvragen van vergunningen om de dijkversterking uit te voeren, moet het waterschap onderzoeken of de verblijfplaats van beschermde diersoorten wordt geraakt of wordt verstoord, en zo nodig maatregelen nemen.

Voor het aanvragen van de vergunningen zijn alle ecologische onderzoeken afgerond. In de aanloop naar de uitvoering kunnen er echter nog onderzoeken worden uitgevoerd, om bijvoorbeeld na te gaan of een boom waar in de Planuitwerking nog een nest aanwezig was, nog steeds een potentiële broedplek is.

Tijdens de gras-op-zand onderzoeken in januari en februari 2020 is de sterkte van de grasbekleding van de dijk onderzocht. De IJsseldijk is een grotendeels zandige dijk, waarop een gras groeit. Het gras op de dijk zorgt ervoor dat de grond op zijn plek blijft. Het waterschap wil weten hoe sterk deze grasbekleding eigenlijk is. Voor het dijkversterkingsproject Zwolle-Olst is die informatie belangrijk, omdat er in de Verkenningsfase vanuit is gegaan dat de bekleding van de hele dijk vervangen moet worden.

Voor deze onderzoeken hebben we een stellage op de dijk gebouwd, waarmee golven en overslaand water op de dijk worden nagebootst. Zo is onderzocht welke belasting de grasbekleding van de dijk aan kan. Adviesbureau Infram Hydren heeft deze onderzoeken voor het waterschap uitgevoerd.

De resultaten van dit onderzoek zijn meegenomen in de Voorlopige Ontwerpen van alle dijkmodules.

De resultaten van de gras-op-zand onderzoeken zijn inmiddels binnen. Met onze eigen specialisten en specialisten van Deltares is we dit concept-rapport verder aangevuld. Het definitieve rapport is gebruikt om de uitgangspunten voor het ontwerp van de dijk in de Planuitwerkingsfase op te stellen. Met die uitgangspunten zijn we in de Planuitwerkingsfase aan de slag gegaan, om de plannen voor de dijkversterking verder uit te werken.

Het Voorlopig Ontwerp per deelgebied is op deze pagina te bekijken.

Van 24 oktober tot en met 4 december 2024 liggen het ontwerp Projectbesluit, de Milieueffectrapportage (MER) en ontwerpvergunningen voor de versterking van de IJsseldijk tussen Zwolle en Olst ter inzage.

De globale planning ziet er als volgt uit:

• 2017 - 2019 Verkenning: alternatievenonderzoek en besluit voorkeursalternatief. Op te leveren producten: Voorkeursalternatief en MER deel 1
• 2020 - 2024 Planuitwerking: definitief ruimtelijk plan gereed maken. Op te leveren producten: projectbesluit, MER deel 2 en hoofdvergunningen
• 2025 - 2029 Uitvoering van de werkzaamheden

Via de pagina planning houden we je op de hoogte van de actuele planning. Hier is ook een grafische weergave van de planning weergegeven die regelmatig wordt vernieuwd. 

Op de projectwebsite vind je alle informatie en kan je je aanmelden voor de digitale nieuwsbrief met updates over het project. Daarnaast kan je de Waterwerk-app downloaden en bij notificaties aangeven dat je de updates van het project IJsseldijk Zwolle-Olst wilt ontvangen. Voorafgaand aan belangrijke mijlpalen organiseren wij (inloop)bijeenkomsten. Deze maken we bekend via de nieuwsbrief en deze website. Eigenaren van grond op / of vlakbij de IJsseldijk ontvangen altijd een persoonlijke uitnodiging voor deze bijeenkomsten.

Iedereen kan meedenken. Hiervoor organiseren wij (inloop)bijeenkomsten voorafgaand aan mijlpalen in het project. Ook kan je je wensen of ideeën voor het project meegeven aan een van de leden van het Omgevingsplatform. Lees hier verder over het meedenken. 

Het ontwerp van de dijk is besproken met grondeigenaren, ook wanneer het gaat over de hoogte van de dijk. Grondeigenaren zijn daarin meegenomen en hebben meegedacht. We hebben afwegingen gemaakt op het gebied van techniek (waterveiligheid), impact op de omgeving en kosten. We moeten blijven voldoen aan de waterveiligheidseisen, daarom moeten we de dijk zo hoog maken als nodig is. 

Het waterschap, de gemeente Olst-Wijhe en de provincie onderzoeken inderdaad of het mogelijk is om een rotonde te maken op de plek van de kruising Herxen. Of er een rotonde komt, is niet zeker. En áls er een rotonde kan komen, zal die niet op heel korte termijn worden aangelegd. Ondertussen is de weg bij deze kruising in zo’n slechte staat dat het onderhoud niet langer kan wachten. Voor tussentijds extra onderhoud zou de weg bovendien weer afgesloten moeten worden, daar zit niemand op te wachten en het kost extra geld. De kruising Herxen krijgt nu ‘minimaal onderhoud’ aan het asfalt: alleen de deklaag wordt vervangen. Dit zorgt ervoor dat het wegdek van de kruising bij Herxen veilig is totdat duidelijk is of er een rotonde komt of een andere wijziging van de kruising.

Een dijkverlegging betekent meer ruimte voor de IJssel en een bredere uiterwaard met kansen voor waterstandsdaling bij hoogwater op de IJssel. En ook hogere ecologische waterkwaliteit, ontwikkeling van bijzondere riviernatuur en kansen voor recreatie. De ministeries en de provincie dragen financieel bij om deze doelen te behalen.

Er ligt een inrichtingsplan voor het nieuwe buitendijkse gebied bij de Paddenpol. Dit is nog een plan op hoofdlijnen. Als de dijkverlegging doorgaat, wordt de inrichting de komende jaren uitgewerkt. Het voorstel bestaat uit een nieuwe dijk aan de oostzijde van het gebied. De oude dijk komt dan op zomerdijk niveau. Er zijn plannen voor een nevengeul en een laagte in het nieuwe buitendijkse gebied. Ook omvat het een voorstel een fietspad over –of net naast- de nieuwe dijk en een struinpad over de oude dijk met een uitzichtpunt.

Het nieuwe buitendijkse gebied kan bij hoogwater overstromen, waardoor het zakkende water door de oude dijk nog kan worden vastgehouden. Hierdoor ontstaat een interessant leefgebied voor riviersoorten zoals bittervoorn en winde die kunnen paaien in de geul, en planten zoals de lisdodde en gele plomp. Én misschien gaat de porseleinhoen zich hier wel vestigen. Ook is er ruimte voor het beter beleven van dit nieuwe gebied en de IJssel door fietsers en wandelaars. Er is een kaart (pdf) gemaakt waarop het inrichtingsplan is getekend. 

Er is ook een filmpje beschikbaar waar je meer informatie krijgt over het initiatief. 

Aan de bestuurders van de initiatiefnemende partijen (Ministerie voor Infrastructuur en Waterstaat, Ministerie voor Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, provincie Overijssel, Staatsbosbeheer en het waterschap) is het voorstel voor de inrichting voorgelegd. Samen met de reacties vanuit de omgeving. Daarnaast hebben alle partijen gewerkt aan een samenwerkingsovereenkomst. Hierin zijn afspraken gemaakt over de planning, financiën en de inrichting. Deze is op 5 juli 2021 ondertekend. De dijkverlegging is hiermee onderdeel van het project dijkversterking IJsseldijk Zwolle-Olst. De inrichting is in de Planuitwerkingsfase van dit project verder uitgewerkt.

Op het ontwerp Projectbesluit kan door iedereen een zienswijze worden ingediend. De binnengekomen zienswijzen worden door het waterschap bestudeerd en kunnen aanleiding geven tot het doorvoeren van een aanpassing in het projectbesluit. Als met het definitieve projectbesluit niet alle zorgen over of bezwaren tegen de dijkversterking zijn weggenomen kan beroep worden aangetekend bij de Raad van State.

In de Verkenningsfase zijn zienswijzen ingediend. Deze zijn ingediend op de Notitie Reikwijdte en Detailniveau (NRD). De NRD bevatte het onderzoeksvoorstel om te komen tot een Voorkeursalternatief. Tijdens de Planuitwerkingsfase kan opnieuw een zienswijze worden ingediend, maar dit keer op het ontwerp Projectbesluit. In het ontwerp Projectbesluit wordt onder andere het ontwerp van de dijk vastgelegd. 

Tijdens de voorbereiding van de dijkversterking is er onderzoek gedaan, door gespecialiseerde bureaus, naar de effecten van het project op de flora en fauna in het gebied. Ook tijdens de uitvoering wordt hiermee rekening gehouden. Indien nodig worden er mitigerende (= maatregel die negatieve effecten vermindert of wegneemt) en compenserende maatregelen genomen.

Het MER is het milieueffectrapport, waarin de impact van de dijkversterking op de omgeving wordt beschreven. Het MER is het eindproduct van het milieueffectenonderzoek en onderdeel van de m.e.r.- procedure. Voor meer informatie verwijzen we je naar de bibliotheek. 

Het Rijk en de Nederlandse waterschappen dragen beiden 50% bij aan de kosten van de dijkversterking. Van de 50%-bijdrage van de waterschappen komt 40% uit een gezamenlijke pot en is 10% een eigen bijdrage van Waterschap Drents Overijsselse Delta.